Preventie

Kinderen van 0-4 jaar in een taalarme omgeving hebben vijf keer zoveel kans om laaggeletterd te worden. Daarom willen we een bijdrage leveren aan gelijke kansen voor alle kinderen door een rijke leeromgeving te bieden.

In het kader van preventie zet Bibliotheek West-Achterhoek zich in om de lees- en taalontwikkeling van kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar te ondersteunen. We zijn trots op ons netwerk van voorschoolse voorzieningen, we zetten ons structureel in voor het basisonderwijs en met het voortgezet onderwijs worden de werkzaamheden verder ontwikkeld.

---

BoekStart:

Wat is het?
BoekStart is een programma dat het lezen met zeer jonge kinderen bevordert én ouders met jonge kinderen laat genieten van boeken. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die op jonge leeftijd in aanraking komen met boeken een grotere woordenschat hebben. Kinderen die regelmatig worden voorgelezen beginnen met een voorsprong aan hun schoolcarrière. Samen een boekje kijken, plaatjes aanwijzen en benoemen, versjes leren, verhaaltjes vertellen en ernaar luisteren, versterkt de band tussen ouder en kind.

Wat hebben we bereikt?
Van de in totaal 797 geboren kinderen werden er 223 ingeschreven, een percentage van 29,2%. Dit is ver beneden onze ambitie van 60%, dus 478 inschrijvingen. Het corona-effect is helaas overduidelijk: de bibliotheken waren de helft van het jaar gesloten en de gemeenten hebben daarom ook geen brief gestuurd aan de ouders met een bon om het koffertje in de bibliotheek te komen halen. Ook de bezoeken van onze boekstartcoaches op het consultatiebureau moesten vanwege de crisis worden afgelast.

Bij de BoekStartbijeenkomsten in de bibliotheek, die natuurlijk ook veel minder vaak konden worden georganiseerd, mochten we relatief veel kleintjes en hun ouders verwelkomen!

Wat hebben we gedaan om de gevolgen van corona op te vangen?
Op alle consultatiebureaus zijn flyers met QR-code uitgedeeld die verwezen naar een filmpje van de plaatselijke BoekStartcoach over het belang van voorlezen. Via onze website en social media zijn voorleestips gegeven en er zijn online voorleesbijeenkomsten georganiseerd en/of voorleesfilmpjes gemaakt als alternatief voor de fysieke voorleesbijeenkomsten.

Toen de bibliotheken weer open mochten, zijn er Boekstartdagen in Hengelo, Doetinchem, Doesburg en Zelhem georganiseerd. Tijdens de week van Lezen en Schrijven, begin september, kregen ouders en kinderen boekjes van Het Muizenhuis, met woorden in diverse talen. Op dit moment werken we eraan om met terugwerkende kracht ouders via de gemeente te bereiken. Lees verder: https://www.bibliotheekwestachterhoek.nl/lezen/0-6/boekstart.html

---

VoorleesExpress

Wat is het?
De VoorleesExpress zorgt ervoor dat kinderen van 2 tot 8 jaar met een taalachterstand extra aandacht krijgen. Door de bibliotheek getrainde vrijwilligers bezoeken gedurende 20 weken een gezin. De vrijwilliger leest voor, doet taalspelletjes en gaat samen met de ouders aan de slag met taal en leesplezier. Naast de thuisbezoeken worden digitale contactmomenten georganiseerd.

Wat hebben we bereikt?
Van de beoogde 600 voorleessessies bij 30 gezinnen werden slechts 140 sessies bij zeven gezinnen uitgevoerd. Ook hier was corona de oorzaak. Vrijwilligers konden, mochten of wilden soms ook niet op bezoek bij gezinnen. En voor veel gezinnen was de situatie met thuiswerkende ouders en kinderen – al dan niet in quarantaine – om begrijpelijke redenen vaak erg gecompliceerd.

Wat hebben we gedaan om de gevolgen van corona op te vangen?
We zijn trots op de digitale voorleestassen die in eigen huis zijn ontwikkeld. Daardoor konden kinderen samen met hun ouders genieten van mooie verhalen en beter worden in taal, zoals de Digitale Voorleestas: ‘Het ongelooflijke maar waargebeurde verhaal over de dino’s’.

Daarnaast werken we mee aan de inhoudelijke versterking van het Voorleesexpress programma doordat twee vrijwilligers van de Voorleesexpress meedoen aan een pilotonderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam bij twee gezinnen met kleuters van het Noorderlicht.

Lees verder: http://www.bibliotheekwestachterhoek.nl/digitalevoorleestas
#ikleesthuis #voorlezen #thuisbieb #lekkerlezen #prentenboeken #ikleesthuisvoor #samenlezen #voorleesexpress #digitalevoorleestas

---

Boekenpret

Wat is het?
De medewerker vertelt een prentenboekenverhaal m.b.v. allerlei materialen: handpoppen, vertelkastje en/of vertelkoffer. Na afloop krijgt ieder gezin het prentenboek voor één week mee naar huis zodat ouders het boek nog verschillende keren kunnen voorlezen. Bij het boek hoort ook een mapje met “speelverwerkingsvellen”, vol met knutselideeën en kleurplaten naar aanleiding van het verhaal uit het boek. De gemeente Doetinchem subsidieert dit project zodat een leesconsulent op alle kinderopvanglocaties een keer per jaar langskomt met een spannend verhaal. Ouders worden hiervoor uitgenodigd.

Wat hebben we gedaan om het Corona effect op te vangen?
Er is een periode geweest dat onze leesconsulenten niet welkom waren op de diverse locaties. Daarom hebben we digitale Boekenpretkisten gemaakt van vier titels. Vijf Kinderopvanglocaties hebben hier gebruik van gemaakt en hebben de boeken persoonlijk naar de gezinnen gebracht. Ook van het prentenboek van het jaar: "Coco kan het" is een digitale leskist gemaakt. Deze leskist is naar alle kinderopvanglocaties en leerkrachten van groep 1/2 in ons werkgebied verstuurd.

---

Bibliotheek op school

Wat is het?
Een Bibliotheek op School bestaat uit verschillende bouwstenen. Natuurlijk is de rijke collectie die in de school met adviezen van de bibliotheek opbouwt de belangrijkste pijler, want dat stimuleert het lezen. Maar ook de opleiding van de leerkracht via de cursus Open Boek tot leescoördinator en de landelijke monitor – waarmee scholen hun resultaten kunnen vergelijken met andere scholen, vormen de basis voor de samenwerking tussen de bibliotheek en de school.



Wat hebben we bereikt?
In 2021 groeide het aantal Bibliotheken op School niet, maar we bereikten er wel meer leerlingen mee. Ook bleef het aantal scholen dat op een andere manier gebruik maakte van diensten van de bibliotheek gelijk.

Wat hebben we gedaan om de gevolgen van corona op te vangen?
Met digitale introducties via Teams of met het maken instructiefilmpjes hebben we leerkrachten ondersteund bij het online lesgeven. Diverse bestaande leskisten zijn zo aangepast dat ze vanwege de pandemie ook makkelijk in de thuissituatie ingezet konden worden.

---

Samenwerking met PABO Iselinge en Graafschap College

Wat is het?
De samenwerking met Iselinge bestaat uit zowel het voorlichten en begeleiden van studenten als het uitvoeren van projecten om studenten een kijkje achter de deur te geven bij gezinnen met een niet-Nederlandse achtergrond. Op 29 november kregen alle eerstejaarsstudenten van de excellente PABO een rondleiding om hun weg te kunnen vinden in de bibliotheek, en ze kregen informatie over de Bibliotheek op School. Het project Thuistaal, gericht op migrantengezinnen, ging vanwege de coronacrisis in 2021 niet door. Studenten Pedagogisch Medewerker en Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker van het Graafschap College organiseerden in oktober in Hengelo en Doetinchem het Kinderboekenfeest.

Wat hebben we gedaan om de gevolgen van corona op te vangen?
Omdat vanuit de samenwerking met Iselinge het project Thuistaal geen doorgang kon vinden, hebben medewerkers van de bibliotheek het project Samen Digi-TAAL opgezet. In samenwerking met Het Noorderlicht krijgen ouders van kleuters in groep 1 en 2 een iPad in bruikleen. Met de leerzame apps op de iPad kunnen zij thuis samen met hun kind oefenen met taal. Kleuters kunnen op de iPad ook luisteren en kijken naar de digitale voorleesboeken van Bereslim. Er komen elke maand nieuwe spelletjes en digitale prentenboeken op de iPad. Dat kunnen we centraal aansturen. We zien ook hoeveel ouders en kinderen samen oefenen op de iPad. Op deze manier hebben we 8 gezinnen intensief kunnen begeleiden.

---

Voortgezet onderwijs

Wat is het?
De brugklassers van de scholen voor voortgezet onderwijs bezoeken jaarlijks ’t Brewinc en nemen deel aan het spannende QR-code-spel Brewinc Scene Investigation. Daarnaast willen steeds meer scholen extra diensten van de bibliotheek afnemen. Zo is er met het Houtkampcollege een samenwerking om leerlingen enthousiast te maken om meer te lezen – en geloof ons: als je een boek naar je zin kunt vinden, leg je het niet meer weg!

Dit is wat het Houtkamp College er zelf over zegt: Lezen vinden wij ontzettend belangrijk! En waar kun je beter boeken lenen dan in de prachtige bibliotheek van Doetinchem? Daarom zijn wij een samenwerking aangegaan met de Bibliotheek West-Achterhoek en maken wij al onze leerlingen gratis lid. Een lidmaatschap houdt in dat leerlingen per vier weken maximaal tien boeken mogen lenen, in alle bibliotheken van West-Achterhoek. Het lidmaatschap geldt tot hun 18e jaar”.

Wat hebben we gedaan om de gevolgen van corona op te vangen?
We hebben een film gemaakt waarin de brugklasser worden rondgeleid. Dit om de leerlingen meer tijd te geven om daadwerkelijk aan de slag laten gaan met het zoeken en vinden van boeken. Elke leerling ging met een zelfgekozen boek naar buiten.

---

Bijzondere gebeurtenissen in 2021

6 maart: De Voorleeswedstrijd 2021 werd een bijzondere editie.
Juryleden keken via een scherm vanuit de Bibliotheek naar de kinderen en luisteren hoe die, vanuit hun huis, voorlazen.



https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=792595964712730&id=184751554991710&_rdr

30 maart: Media-Ukkiedagen: app-voeding
Door de pandemie bleek eens te meer hoe belangrijk het is om digitaal vaardig te zijn. Daarom organiseerde Bibliotheek West-Achterhoek online de media-ukkie dagen! Bij de Media-Ukkie Dagen staat het mediagebruik binnen het gezin centraal en geven we ouders mooie voorbeelden over digitale opvoeding.



Lees verder: https://westachterhoek.op-shop.nl/3073/media-ukkiedagen/26-03-2021

19 juni: Boekstartdag!
Om alle vestigingen te bedienen hebben we als bibliotheek West-Achterhoek een Boekstartweek gehouden. De uitnodiging voor ouders is via het consultatiebureau aan alle ouders verstuurd. Alle bezoekers kregen een BoekstartGroeimeter cadeau. De Boekstartdagen vonden plaats in Doetinchem, Doesburg, Hengelo en Zelhem van 19 tot en met 25 juni.



Kijk op: https://www.bibliotheekwestachterhoek.nl/lezen/0-6/Boekstartdag.html

1 juli: Opening van de vakantiebieb
Kinderen en jongeren konden de mooiste verhalen beleven gewoon op de tablet of telefoon. Want met de online Bibliotheek-app hadden ze de leukste e-books en luisterboeken altijd bij zich.



https://bit.ly/BoeknTrip-actie #jeugdbibliotheek #boekntrip

16 juli: C A D E A U!
Van de gulle klanten van Kinderboekenwinkel Meester Mokka ontvingen we een grote stapel prentenboeken. De gedoneerde Max en de maximonster-boeken gingen naar de gezinnen van de Voorleesexpress. Wat een geweldig initiatief!



#geefeenboekcadeau #voorleesexpress #lezeniseenfeestje #guniederkindeenboek

22 september: Groepen 5 en 6 van Kentalis op bezoek
Schrijver Léon Biezeman heeft dyslexie en vindt het tóch leuk om te lezen en te schrijven. Hij vertelde erover bij het Makkelijk Lezen Plein (de collectie voor kinderen die lezen best wel moeilijk vinden) in Bibliotheek Doetinchem. Alle kinderen gingen naar school met een gesigneerd exemplaar van het boek: 'Hein en het Makkelijk Lezen Plein’ en daar waren ze heel erg blij mee. Gedurende het hele jaar hebben we online aandacht geschonken aan lezen met dyslexie!



bit.ly/LezenMetDyslexie #jeugdbibliotheek

Vanaf 6 oktober: Kinderboekenweek in de bieb
Tijdens de Kinderboekenweek konden kinderen games spelen bij hun bieb. Leuk om te doen, maar ze leren er ook nog iets van. Bijvoorbeeld welk beroep bij hen past, of ze losten een mysterie op met hulp van verschillende professionals. #kinderboekenweek #wordenwatjewil #lekkerlezen

18 oktober: Wiggle bots maken
Wiggel Bots zijn kleine vriendelijke robotjes die kinderen ontzettend makkelijk zelf van restafval kunnen maken. In deze workshop leerden kinderen vanaf 8 jaar mechanica, duurzaamheid en elektronica door het in hun eigen robotje te verwerken.



13 oktober: BIEBTOK
Als eerste bibliotheek in ons land opende West-Achterhoek op 13 oktober Biebtok. Biebtok werd het kanaal waar kinderen en jongeren de clues konden zoeken voor de wedstrijd The Masked Reader en waar we nog veel meer leuke tips en hints gaan plaatsen over de lol van lezen!
Kijk op: https://www.tiktok.com/@biebtok